تحلیل تطبیقی حقوق متهم در پرتو اصول راهبردی دادرسی منصفانه در حقوق ایران و فرانسه؛ ضمانت‌ها، چالش‌ها و راهکارها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد رضا عاقلی مقدم ¹
• حمید رضا میرزاجانی ²
• حسین تاجی ³
• مجید شایگان فرد ⁴

¹ دانشجوی دکتری گروه حقوق جزا و جرم‏شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

² استادیار، گروه حقوق کیفری و جرم‏شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسئول): [e-mail]

³ استادیار، گروه حقوق کیفری و جرم‏شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

⁴ استادیار ،گروه حقوق کیفری و جرم‏شناسی، واحد مشهد، دانشگاه ازاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

قوانین برای اجرا نیاز به ضمانت اجرای متناسب دارند تا کارکرد موثر خود را از دست ندهند و نزد همگان قابل احترام و رعایت باشند. برای احقاق حقوق طرفین دعاوی و رعایت آن از سوی دولت‏ها و کارکنان بخش عمومی اعم از ضابطین قضایی، قضات، پلیس و سایر دست اندرکاران باید علاوه بر نظارت و کنترل مداوم، ضمانت اجرای قوی و کارآمد وضع کرد. ضمانت اجرا پاسخی به ناقضان قواعد حقوقی است. برای رسیدن به ضمانت اجراهای مطلوب تر در این پژوهش مطالعه تطبیقی بین ضمانت اجراها در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه انجام شده و هدف آن مقایسه ضمانت اجراها درحقوق دو کشور یاد شده بوده است.
پژوهش حاضر کیفی با رویکرد انتقادی و با شیوه تحلیلی – توصیفی انجام شد. گردآوری داده‏ها با روش مطالعه اسنادی و فیش برداری از کتاب‏های مرجع و پژوهش‏های مربوطه صورت گرفت. برای رسیدن به اشباع نظری با روش گلوله برفی مطالعات ادامه یافت و در فرایند پژوهش بصورت چرخه ای برخی از مطالعات تکرار شده اند. نتایج با روش تطبیقی به دست آمده و درستی آن با توجه به تاکیدات و نتایج سایر پژوهش‏ها آزموده شد. پژوهش نشان داد صرفنظر از اقتضائات زمانی و مکانی، بین ضمانت اجراها در آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه تشابهات و تفاوت‏هایی وجود دارد که با مطالعه آمارها و گزارشات مربوط به نتایج دادرسی‏ها و رعایت حقوق طرفین دعاوی در هر دو کشور، می‏توان درباره نقاط ضعف و قوت ضمانت اجراها و همچنین اصلاح آن‏ها راهکارهایی ارائه کرد. در این پژوهش با توجه به مطالعه تطبیقی و مقایسه انجام شده، نتایج حاصل شده‏اند.

کلیدواژه‌ها

• : ضمانت اجرا
• ایران
• فرانسه
• آیین دادرسی کیفری

---