بررسی فقهی انعقاد قرارداد استصناع در قالب جعاله با رویکرد نقد دیدگاه عقد مستقل لازم بودن آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی محمدزاده بنی طرفی ¹
• محمد مهدی نبی زاده ²

¹ گروه آموزش معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان تهران ایران

² گروه معارف اسلامی دانشسگاه علوم پزشکی اراک

چکیده

سفارش ساخت یکی از قراردادهایی است که سابقه طولانی در معاملات بین مردم دارد و معلوم گردیدن ماهیت آن از نظر فقهی و حقوقی موجب می‎‌شود بقیه احکامی که به تبع این مسئله مطرح می‌شوند نیز روشن گردد. بانک مرکزی در چند سال اخیر این قرارداد را عقدی لازم دانسته و در نتیجه احکام عقود لازم را در اینجا جاری نموده در حالیکه به نظر می‌رسد این برداشت صحیح نمی‌باشد و نقدهای متعددی بر این دیدگاه وارد است و اگر این قرارداد در قالب جعاله واقع شود هم غرض از آن حاصل خواهد شد و هم اشکالات وارده در فرض عقد لازم بودن پیش نخواهد آمد. بررسی ارکان عقد استصناع از قبیل ایجاب و قبول، مشخص بودن اوصاف چیزی که قرار است ساخته شود، سازنده و سفارش دهنده به خوبی نشان می‌دهد عنوان یک عقد جایز مانند جعاله بهتر قابل تطبیق بر آنها می‌باشد. پژوهش حاضر با روش جمع آوری کتابخانه‌ای داده‌ها و بررسی توصیفی تحلیلی آنها سعی دارد تا به شناخت ماهیت استصناع از نظر فقهی بپردازد. بهمین منظور ابتدا به نقد تصمیم بانک مرکزی پرداخته و سپس صحت و ترجیح پیشنهاد مذکور مطرح و مستدَل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• استصناع
• عقد لازم
• بانک مرکزی
• قرارداد استصناع
• جعاله

---